Dennis Karakoç leert ons over mantelzorg en stress
De combinatie mantelzorg en stress levert overbelasting op, vertelt Drs. Dennis Karoç ons. ‘’Deze belasting kan steeds weer terugkomen, afhankelijk van de mantelzorg die je verricht. Het kan lichamelijke, geestelijke maar ook emotionele belasting zijn.’’
Stress went, maar gaat niet zo maar weg.
‘’Als de druk steeds weer terugkomt, gaat het lichaam eraan wennen. Je kan best een bepaalde periode tegen stress. Maar op een gegeven moment kan het zijn dat je stress gerelateerde klachten krijgt. Dan kan 'een positieve' stress, een negatief aspect krijgen. Daarom zie je stressklachten pas na verloop van tijd. Stress heeft invloed op de werking van je hersenen en de persoonlijke individuele factoren. De één is stressbestendiger dan de ander.’’
Een voorbeeld van Drs. Dennis Karakoç, uit het verleden:
‘’Een oudere mevrouw (70) droeg de zorg voor haar man met Alzheimer. Hij ging heel hard achteruit en het werd te zwaar voor haar. Haar man was af en toe de draad kwijt en vroeg aan haar wie zij was en wanneer ze naar huis zouden gaan. Dit terwijl ze gewoon thuis waren. Dat betekent dat deze mevrouw haar batterij nooit kan opladen. Ze moet thuis de hele tijd haar man in de gaten houden. Als ze naar de supermarkt wilt gaan, kan ze haar man niet te lang alleen laten. Dan heb je ook nog te maken met het ziekteproces van je eigen partner die je ziet aftakelen. Je krijgt dan te maken met verschillende processen zoals rouwverwerking. Er gebeurt heel erg veel met iemand als die zijn of haar partner ziet afglijden, naar een hersenvermogen van een kind van vijf jaar.’’
Hoe ging u in deze situatie te werk?
‘’Deze mevrouw was door haar dochters hierheen gestuurd. Dan krijg je ook te maken met normen, waarden en overtuigingen die de cliënte met zich meedraagt; gedachten zoals trouwen in voorspoed en tegenspoed, de zorg voor een ander gaat voor jezelf.
Ik ben dan heel erg bezig met het kenbaar maken dat als deze cliënte niet goed voor zichzelf zorgt ze ook niet voor haar man kan zorgen. Dat betekent dat je ook rust en herstelmomenten moet inbouwen. We bespreken heel veel normen en waarden maar ook verdrietige momenten. Ze kan haar ei kwijt en zegt dingen tegen mij die ze niet tegen haar eigen dochters zegt. We bekijken ook wie er allemaal betrokken zijn bij deze situatie. Wie zouden haar kunnen helpen? Ze heeft twee dochters maar ook buren en andere familie. Ook kwam er een dementieconsulent mee. Zo werd er in kaart gebracht wat het netwerk was dat ze om zich heen heeft. Er werd ook gekeken naar wie we konden inzetten zodat zij meer tijd voor herstel kon hebben.
Ik betrok de dochters er ook bij. Ik liet ze een brief schrijven aan hun moeder. Ze schreven hierin wat ze ervan vonden en hoeveel zorgen ze zich maakten over haar situatie. Ik gaf de brief door en zo ontstaan er emotionele momenten.’’
"Een cliënt moet het stukje acceptatie krijgen."
Hoe gaat u over het algemeen aan de slag met een cliënt?
‘’Bij individuele trajecten bekijken we wat er met de cliënt aan de hand is. Hiervoor maken we gebruik van een test. Zo kan je zien hoe zwaar de overbelasting is. We kijken naar de normen, waarden en overtuigingen om erachter te komen waarom de cliënt de situatie in stand houdt. Er wordt gekeken naar het hele systeem. Vanuit daar kijken we waar we herstel en rustmomenten in kunnen bouwen. Tegelijkertijd wordt er gekeken naar hoe je met bepaalde zaken omgaat. De situatie kan je niet veranderen maar hoe ermee om te gaan wel. Een cliënt moet het stukje acceptatie krijgen. Bijvoorbeeld accepteren dat het proces met haar man verslechterd.
We maken soms ook gebruik van kwaliteitskaarten. Wat zijn nou de normen en waarden die iemand belemmeren? Iemand heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Wat zijn de nadelen hiervan? Aan de andere kant laat je zien dat het een doorgeslagen kwaliteit is. De negatieve kanten moeten dan worden belicht. Ze moeten zelf door gaan krijgen dat waar ze zich aan vasthouden ook een keerzijde heeft. We willen mensen duidelijk maken dat zelfzorg belangrijk is.’’